Nowe wyzwania technologiczne w polskim szkolnictwie
W maju 2025 roku pojawiły się inteligentne okulary przeciwsłoneczne z wbudowanym systemem ChatGPT, co wywołało poruszenie w środowisku edukacyjnym. Dzięki integracji z modelem GPT-4o, urządzenia te oferują funkcje rozpoznawania tekstu, tłumaczenia, streszczania oraz generowania odpowiedzi głosowych. W kontekście zbliżających się egzaminów maturalnych, ich obecność na rynku wzbudziła kontrowersje związane z możliwym naruszeniem zasad uczciwości akademickiej.
Architektura funkcjonalna nowoczesnych okularów
Modele takie jak AirGo Vision i konstrukcje od Tecno zostały wyposażone w kamery, mikrofony i głośniki, co umożliwia interaktywną komunikację głosową oraz wizualną. Użytkownik może zadać pytanie lub zeskanować tekst, na co system AI generuje natychmiastową odpowiedź przekazywaną przez słuchawkę lub mikroekran w okularach. Choć technologia ta stanowi przykład zaawansowanej miniaturyzacji, w kontekście egzaminacyjnym może być uznana za niedozwolone wsparcie.
Działania instytucji regulujących proces oceniania
Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęły działania mające na celu zabezpieczenie przebiegu egzaminów przed nieautoryzowanym użyciem technologii. W rozważaniach znalazły się m.in. zakazy wnoszenia wszelkich okularów na sale egzaminacyjne oraz intensyfikacja procedur kontrolnych. Wskazuje to na potrzebę adaptacji polityki egzaminacyjnej do nowej rzeczywistości technologicznej.
Kontekst społeczny i dydaktyczny
Z punktu widzenia uczniów, okulary z AI mogą stanowić potencjalne narzędzie wspomagające, jednak ich użycie w sytuacjach egzaminacyjnych może osłabić rozwój samodzielności intelektualnej. Nauczyciele stają tymczasem wobec konieczności redefinicji ról dydaktycznych oraz dostosowania metod nauczania i oceniania do obecności technologii o tak zaawansowanych możliwościach.
Ryzyko erozji integralności akademickiej
Rosnąca dostępność urządzeń takich jak inteligentne okulary wiąże się z potencjalnym ryzykiem oszustw egzaminacyjnych. W efekcie, coraz więcej szkół rozważa potrzebę modyfikacji systemów monitorowania i wdrażania rozwiązań zapewniających transparentność procesu oceniania, nie tylko podczas matur, ale także w codziennym funkcjonowaniu placówek edukacyjnych.
Relacja między technologią a procesem uczenia się
Choć narzędzia oparte na AI mogą wspierać proces nauczania, ich niekontrolowane wykorzystanie może osłabiać zdolności analityczne uczniów i zmniejszać ich motywację do samodzielnego zdobywania wiedzy. Tym samym pojawia się konieczność wypracowania zasad integracji AI z programami edukacyjnymi, przy zachowaniu wysokich standardów merytorycznych i etycznych.
Globalny kontekst technologii edukacyjnej
Podobne wyzwania obserwuje się również w innych krajach, gdzie inteligentne technologie wspierające edukację zyskują na popularności. Przypadek Polski wpisuje się w szerszą debatę nad rolą sztucznej inteligencji w środowisku edukacyjnym, wskazując na potrzebę międzynarodowej współpracy w zakresie regulacji i dobrych praktyk.
